Organ yetmezliklerinde yaşam kalitesini artırıcı bir yöntem olan organ nakli canlı vericiden ya da kadavralardan yapılmaktadır.
Böbrek Nakli
Böbreklerimizin hayatımızı ve aktivitelerimizi sürdürmeye yetecek kadar fonksiyonlarını yapamaması sonucu yeni bir böbreğin ameliyatla vücudumuza yerleştirilmesi işlemine böbrek nakli denir
Kronik böbrek yetmezliği ile yaşamak son derece zor bir yaşam şeklidir. Haftada üç gün 4 -5 saat diyaliz makinesine bağlı kalınması, beslenme kısıtlaması, fiziksel aktivitelerin engellenmesi ve diyalizin olumsuz etkileri hastanın yaşam kalitesini oldukça düşürmektedir.
Bir diyaliz hastasının sağlıklı ve daha uzun bir hayat sürmesi için böbrek nakline ihtiyacı vardır.
Böbrek nakli canlı vericiden ve kadavradan olmak üzere iki kaynaktan yapılabilmektedir.
Nakil sonrası hastaların dikkat etmesi gereken konular şunlardır:
- Düzenli İlaç Kullanımı : Böbrek nakli olmuş hastalar bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları ömür boyu her gün kullanmalıdır.
- Temizliğe Dikkat Edilmesi : Bağışıklık sisteminin alınan ilaçlarla baskılanmış durumda olması kişiyi mikroplara karşı hassas bir duruma getirecektir. Bu nedenle kişisel temizlik önem verilmesi gereken bir noktadır. Ayrıca temiz olmayan yiyecek ve içeceklerle kalabalık, iyi havalandırılmayan ortamlardan uzak durulmalıdır.
- Bol Sıvı Alımı : Böbrek nakli olmuş kişilerin günde en az 2,5 litre sıvı almaları gerekir.
- Kilo almama
- Yandaş hastalıkların tedavisi : Şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp problemleri, damar tıkanıklıkları, kolesterol-lipid yükseklikleri, kemik seyrelmesi ve genç hastalardaki gelişme problemlerinin tedavisi gerekir. Böylece kişi daha sağlıklı olur, böbrek de uzun ömürlü.
Karaciğer Nakli
Karaciğer naklinde, karaciğer yetmezliği olan hastaların hastalıklı karaciğeri ameliyatla çıkartılıp yerine sağlıklı bir karaciğer ya da ciğer parçası nakledilmektedir.
Karaciğer nakli kadavradan ya da canlı vericiden yapılabilir.
Kadavradan nakiller, organ bağışında bulunmuş ya da ailesi tarafından organları bağışlanmak istenen beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerden yapılır.
Canlı vericiden nakilde karaciğerinin bir kısmının alınarak nakil yapılır. Karaciğer, vücuttaki diğer bütün organlardan farklı olarak tekrar yenilenme ve büyüme özelliğine sahiptir. Bu canlı vericili nakillerde alıcı ve vericinin 6-8 hafta gibi kısa sürede karaciğerinin eski haline gelmesini sağlamaktadır.
Karaciğer naklinden sonra hastalar genellikle iki hafta içinde taburcu olurlar. Bu hastaların dikkatli bir şekilde takibi çok önemlidir. Nakil sonrası çoğu insan yapmakta olduğu işe geri dönerek günlük yaşantısına devam edebilmektedir
Kalp Nakli
Kalp nakli, yeterli fonksiyon gösteremeyen hasta kalbin sağlıklı bir insan kalbi ile değiştirilmesi işlemidir. Organ bağışı yapmış sağlıklı bir insan öldüğünde (verici), böbrek, karaciğer, kalp gibi organları hazırlanarak daha önceden organ nakli kararı alınmış hastalara (alıcı) nakledilir.
Kalp nakli öncesi yapay kalp destek cihazları ile hasta hayatta tutulabilir. Yapay kalp destek cihazları, son evre kalp yetersizliğindeki hastada kalbin pompalama görevini üstlenen, ileri teknoloji ürünü cihazlardır.
Sağlıklı insanlar öldüğünde, kalp bir süre daha çalışmaya devam eder. Bu durumdaki kişilerin yakınlarının onayı alınarak hastanın kalbi nakledilebilir.
Kalp nakli ameliyatından sonra hastanın dokuları 2 ay içinde kendini büyük ölçüde toparlar ve hasta her türlü fizik aktiviteyi yapabilecek güce ulaşır. Nakilden 1 yıl sonra hasta hayatına tam ya da yarım zamanlı olarak dönebilir.